با قسمت های اصلی یک پیشرانه بیشتر آشنا شویم

دو بخش اصلی موتور؛ ثابت و متحرک 

یک پیشرانه از دو بخش اصلی و کلی تشکیل شده است؛ بخش متحرک که درون پیشرانه حرکت دارند و  بخش ثابت که در واقع نگهدارنده و تکیه گاه بخش های متحرک هستند. هم چنین یک پیشرانه قسمت های دیگری مثل ورودی هوا و سوخت و خروجی دود یا همان منیفولد ها، بخش هوزینگ هوا و تنظیمات هوا، دسته موتور ها، فیلتر ها، کویل و دلکو و … نیز دارد که بر روی موتور سوار می شوند و در واقع بخش های جانبی آن را می سازند.

بخش های ثابت

1- درب قالپاق روغن

بالا ترین قسمت پیشرانه درب قالپاق روغن است. این بخش همان قسمتی است که دارای درب برای ریختن روغن درون موتور است. سوپاپ ها در اکثر موتور ها در زیر آن قرار دارند.

2- سر سیلندر

سر سیلندر را باید حساس ترین بخش یک موتور بدانیم چرا که بسیاری از تنش ها و فشار های پیشرانه در این قسمت متمرکز می شوند. سر سیلندر در برگیرنده قسمت هایی مثل مجموعه سوپاپ ها، شمع، نازل های انژکتور، راه گاه های عبور آب و روغن و… است و بخش های جانبی نیز به آن متصل می شوند.

3- بلوک موتور و بوش ها 

بدنه و فندانسیون پیشرانه است و قسمت های دیگر یا درون آن قرار دارند و یا مثل سر سیلندر روی آن قرار می گیرند. بلوک موتور معمولا از جنس چدن است و بیشترین سهم را در وزن پیشرانه دارد. بوش ها نیز استوانه هایی هستند که جداره سیلندر را می سازند و پیستون درون آن حرکت بالا  پایین دارد.

4- یاتاقان ها 

یاتاقان، تکیه گاه و نگهدارند میل لنگ بوده و دارای دو نوع ثابت و متحرک است که بر روی هم و با روغنی که در بین آن ها قرار می گیرد، شبیه به بالبرینگ عمل می کنند. یاتاقان های ثابت به بلوک موتور چسبیده اند و یاتاقان متحرک به زیر آن ها پیچ می شوند.

5- کارتل روغن 

پایین ترین بخش موتور است که روغن در آن قرار دارد و روغن از این قسمت توسط پمپ روغن و هم چنین ضربه شاتون ها، به دیگر قسمت ها تزریق می شود. در خودرو های سوپر اسپرت و نمونه های بسیار پیشرفته از موتور ها، برای کاهش ارتفاع موتور، کارتل زیر موتور نیست و روغن به شکل بسیار دقیقی به بخش های مختلف فرستاده می شود که به این سیستم کارتل خشک می گویند.

6- واشر ها و آب بند ها 

واشر ها و آب بند ها برای نشت بندی قسمت هایی که بر روی هم قرار می گیرند، طراحی شده اند که از شناخته شده ترین آن ها واشر سر سیلندر، واشر گلویی اگزوز، کاسه نمد سر میل لنگ و سر میل سوپاپ است.

7- پمپ ها 

هر پیشرانه دو پمپ مختلف از نظر کارکرد دارد. یکی پمپ روغن یا اویل پمپ است که وظیفه آن چرخش روغن در بخش های مختلف موتور است و دیگری پوپ آب یا واتر پمپ است که مسئولیت چرخش آب را در پیشرانه دارد.

 8- شمع 

شمع و وایر در کنار دلکو و کویل بخش برق موتور خودرو هستند. شمع مسئول جرقه زدن و آتش زنی مخلوط سوخت و هوا است و وایر برق تولیدی از دلکو و کویل را به شمع ها می رساند.

9- انژکتور ها و کاربراتور 

سوخت توسط انژکتور و یا کاربراتور به درون سیلندر ها، به طور دقیق و مشخصی وارد می شود. به انژکتور ها سوخت پاش نیز می گویند و یکی از بخش های مهم و موثر در نحوه کارکرد پیشرانه است.

بخش های متحرک

10- مجموعه پیستون ها 

پیستون استوانه ای است که درون سیلندر حرکت دارد و رینگ ها درون شیار هایی بر روی آن قرار گرفته اند. رینگ ها وظیفه آب بندی پیستون و دیواره سیلندر را دارند. پیستون دریافت کننده انرژی حاصل از انفجار و خارج کننده دود از سیلندر است. شاتون دسته ای است که پیستون را به میل لنگ متصل می کند و با یک میله محکم به نام گژن پین به پیستون چسبیده است.

11- فلایویل 

فلایویل صفحه فلزی بزرگ و سنگینی است که در انتهای موتور به سمت جعبه دنده قرار دارد. استارت خودرو به دندانه های فلایویل می چسبد. فلایویل باوزن بالای خود، در روانی کارکرد پیشرانه اثر دارد.

12- میل بادامک 

سوپاپ ها با استفاده از میل بادامک برنامه باز و بسته شدن خود را دریافت می کنند. روی میل بادامک، زائده هایی به شکل بادام قرار دارد. میل بادامک، همچنین دستور باز و بسته شدن سوپاپ را به انگشتی ها می دهد و انگشتی به سر سوپاپ نیرو وارد می کند.

 13- سوپاپ ها و فنر های آن 

سوپاپ محل ورود سوخت و هوا و خروج دود است و ممکن است یک پیشرانه از دو تا 5 سوپاپ داشته باشد که نمونه های 4 تایی آن ها متداول ترین است. یک سوپاپ دارای وسایل جانبی مثل فنر سوپاپ، سیت و گیت است.

14– پولی ها، قرقره ها و تسمه ها 

نیروی لازم برای کارکرد بخش هایی از موتور توسط تسمه ها و پولی ها از سر میل لنگ تامین می شود. تسمه تایم و تسمه دینام و در خودرو های قدیمی تر؛ تسمه پروانه از شناخته شده ترین تسمه های موتور است.

15– میل لنگ 

میل لنگ همان محوری است که نیرو را از پیستون ها و شاتون ها می گیرد و به گیرباکس می رساند.