پیشرانه‌های مختلف شرکت‌های خودروساز
شرکت‌های خودروساز از پیشرانه‌های مختلفی در محصولات خود بهره می‌گیرند. پیشرانه‌هایی که هر یک دارای طراحی خاص خود بوده و عملکردی متفاوت را در اتومبیل‌ها به دنبال دارد. در میان پیشرانه‌ها دو مدل باکستر و دانکل بسیار پراستفاده هستند و عمده محصولات سواری و شاسی‌بلند را دربرمی‌گیرد. از این رو تصمیم گرفته‌شده تا پیرامون این دو مدل پیشرانه اطلاعاتی در مطلب پیش رو ارائه شود.
پیشرانه‌های flat یا باکسر
موتورهای تخت، flat یا باکسر، نوع خاصی از موتورها هستند که در سال 1896 توسط مهندس معروف آلمانی؛ کارل بنز معرفی شدند. در این نوع از موتورها، سیلندرها باهم زاویه 180 درجه دارند و در واقع پیستون‌ها در روبری هم عقب و جلو می‌روند. به همین دلیل که سطح موتور صاف و تخت است به آن flat می‌گویند و از آن‌جا که پیستون‌ها همانند مشت‌های یک ورزشکار بوکسور به عقب و جلو می‌روند، به آن Boxer نیز می‌گویند.
به خاطر داشتن ارتفاع کم، این پیشرانه‌ها نقطه ثقل پایین دارند و به همین دلیل باعث پایداری و فرمان‌پذیری بهتر خودروها می‌شوند. این پیشرانه‌ها در نمونه‌های قدیمی معمولاً هوا خنک هستند و معروف‌ترین خودرو شناخته شده که این پیشرانه بر روی آن نصب بود، فولکس بیتل است و امروزه از این پیشرانه به عنوان یکی از نمادهای خودروهای پورشه یاد می‌شود، هر چند که کمپانی ژاپنی سوبارو نیز یکی از اصلی‌ترین استفاده‌کنندگان این پیشرانه است.
تعداد سیلندر آن ها از 2 تا 16 عدد متغیر است و به جای نقطه مرگ بالا و پایین از نقطه مرگ وسط استفاده می‌شود. از این پیشرانه‌ها در موتورسیکلت‌ها نیز استفاده می‌شود و حتی کمپانی فراری از آن در مدل‌های معروفی مثل تستاروسا، برلینتا باکسر و 512TR استفاده کرده‌است. هرچند که پیشرانه آن‌ها یک نمونه 180 درجه از مدل‌های V12 هست و یک موتور باکسر خالص محسوب نمی‌شود. این موتورها با حرف F شناخته می‌شوند، مثلا F4 که بیانگر یک موتور تخت چهار سیلندر است.
پیشرانه‌های وانکل
طراحی و ساخت این نوع خاص از پیشرانه‌ها که با وجود حجم کمتر، بازدهی بهتری از انواع رفت و برگشتی موتورها دارند، توسط مهندس آلمانی؛ فلیکس وانکل انجام شد. این پیشرانه نسبت به دیگر انواع موتورهای درون‌سوز، دارای حجم کمتر، بازدهی بیشتر و دور موتور نهایی بالاتری هست و به جای داشتن پیستون و شاتون، از یک روتور (یک جسم که به دور یک محور که همان میل لنگ است، می چرخد) بهره می‌گیرد. این اختراع وی در سال 1929 رونمایی شد اما در سال 1957 اولین پروتوتایپ و طراحی اولیه تجاری آن وارد جهان خودرو شد.
سپس کمپانی‌های بزرگی چون مرسدس بنز، رولز رویس، مزدا، آلفا رومئو، میتسوبیشی، آمریکن موتورز، فورد، سیتروئن، نیسان، سوزوکی، تویوتا و … امتیاز استفاده از این پیشرانه‌ها و توسعه آن را به‌دست آوردند. طرز کار این موتور به این شکل است که یک روتور مثلثی شکل، حول محوری که نقش میل لنگ را بازی می‌کند، در یک فضای بیضی شکل که سیلندر نام دارد، می چرخد. این روتور در مرحله‌ای از چرخش خود، سوخت را وارد سیلندر می‌کند، سپس با چرخش خود، مخلوط سوخت و هوا را به سمت شمع‌ها می‌برد و با جرقه‌زنی آن‌ها و انفجار هوا و سوخت، شدت چرخش بیشتری پیدا می‌کند و در ادامه چرخشش دود را از قسمت خروجی پیستون به سمت اگزوز هدایت می‌کند.
مهم‌ترین مزایا نسبت به پیشرانه‌های پیستونی
از مهم‌ترین مزایای آن نسبت به پیشرانه‌های پیستونی، می‌توان به حجم کمتر و بازدهی بیشتر، کارکرد راحت‌تر با انواع سوخت با اکتان‌های مختلف، قابلیت طراحی در سایزهای مختلف، لرزش بسیار کمتر، ارزان‌تر تمام شدن ساخت به واسطه استفاده کمتر از مواد اولیه، قدرت خروجی بیشتر و … اشاره کرد. اما از مهم‌ترین علل و مشکلاتی که باعث شده است تا این پیشرانه‌ها، توسعه پیدا نکنند می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد.
از جمله :
آب‌بندی روتور و محفظه احتراق سخت‌تر از آب‌بندی پیستون و سیلندر در پیشرانه‌های پیستونی است. زمان چرخه احتراق در این پیشرانه‌ها، حدود 50 درصد طولانی‌تر از انواع پیستونی است. با وجود بازده بالاتر اما نحوه سوختن، ضعیف‌تر است و خروجی اگزوز دارای آلایندگی بیشتری است. هر چند کمپانی‌های مختلفی از این پیشرانه‌ها در زمان‌های خاصی استفاده کردند، اما مزدا را باید یک ثابت قدم در راه بهره‌گیری از این پیشرانه‌ها دانست که نسل RX آن با موتورهای وانکل نیرو می‌گرفتند که مزدا هم در اخرین نسل از این سری خودروهای خود بیان کرد که از انواع پیستونی استفاده خواهد کرد.
این پیشرانه به واسطه حجم کم و دیگر خصوصیات خاصش بر روی وسایل موتوری مختلفی نظیر خودرو، موتورسیکلت، جت اسکی، اره موتوری، اسنو موبیل، هواپیما های کوچک و … نصب می‌شود. ضمن اینکه خودروهای مجهز به این موتور، به جای عنوان چند سیلندره بودن، از چند روتوره بودن بهره می‌گیرند. به عنوان مثال یک خودرو 3 روتوره که به معنی یک خودرو سه‌سیلندر است.
