گاز چه خوب، چه بد، امروزه ایران را با تقریبا 4 میلیون دستگاه خودرو گاز سوز، به مقام نخست دنیا در این مقوله تبدیل کرده است. هم چنین بد نیست بدانید ایران پس از کشور پاکستان رتبه دوم تعداد جایگاه‌های CNG را در دنیا از آن خود کرده است و قرار است 50 جایگاه دیگر نیز به جایگاه‌های فعلی سوخت CNG در کشور اضافه شود.
هدف ما از این گفتار این است که با ذکر چند سؤال کوتاه به مسائل پیرامون خودروهای گاز سوز پاسخ دهیم.
LPG یا CNG؟
اگر بخواهیم رک و بی پرده صحبت کنیم، شما با هر منطقی و از هر منظری به این قضیه نگاه کنید LPG را پیروز میدان می دانید اما…!
بیاید با هم مزایای و معایب آن را به صورت مورد مرور کنیم:
اکثر خودروهایی که در کارگاه‌ها و به صورت دستی CNG سوز شده‌اند، موقع استارت خوردن کمی اذیت می‌کنند و احتمالاً در استارت اول شما را ناکام می‌گذارند و اغلب ترجیح می‌دهید که ماشین با بنزین روشن شود و بعداً با فشردن دکمه‌ای نوع سوخت تغییر کند، در حالی که با سوخت LPG با استارت اول پاسخ بهتری را دریافت می‌کنید.
خودرو CNG سوز با مخزن پر با توجه به نوع ماشین و اندازه مخزن معمولاً می‌تواند حداکثر 300 کیلومتر را طی می‌کند (که بسته به نوع خودرو و شرایط محیطی و ترافیک تا 240 کیلومتر هم کاهش می‌یابد) ولی خودرو LPG سوز بیش از ۴۰۰ کیلومتر با یک مخزن پٌر می‌تواند تردد کند.
هزینه دوگانه سوز کردن خودرو بنزین سوز با CNG نسبت به LPG تقریباً دو برابر خواهد بود، البته اگر از هزینه واردات مخازن CNG و برقی که کمپرسورهایی با توان 500 کیلو وات نیاز دارند، تا گاز را از درون لوله‌های اصلی به جایگاه‌ها برسانند و کشور را متحمل هزینه‌های زیادی می‌کنند بگذریم.
کشور ما یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی را در دنیا دارد، پس چرا باید این همه هزینه کرد و گاز مایع را از خارج وارد نمود؟
ضریب اطمینان برای سوخت CNG خیلی بالاتر از سوخت LPG است و تعداد حوادث به وجود آمده برای گاز طبیعی بسیار کمتر از LPG و حتی بنزین است، مخازن CNG استانداردهای بالاتری را رعایت می‌کنند و اغلب انفجارها با گاز LPG ناشی از نشی ها و دستکاری بوده است.
CNG گاز طبیعی فشرده است که در خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، این گاز با فشار 200 بار در کپسول‌های CNG ذخیره می‌شود، اما LPG همان گاز مایعی است که در گذشته و حال به صورت کپسول مورد استفاده قرار می‌گرفته و می‌گیرد.
LPG گاز طبیعی نبوده بلکه محصولی است که در مرحله پالایش از نفت استخراج می‌شود و قابلیت اشتعال بالایی دارد و در عین حال به دلیل اینکه سنگین‌تر از هوا است، قدرت انفجار آن نسبت به CNG بیشتر است. با روی خوش نشان دادن دولت به CNG بیش از 90 درصد جایگاه‌های سوخت به نمونه چند منظوره CNG تبدیل شده‌اند و تعداد جایگاه LPG در شهرها انگشت شمار است، البته آن‌ها هم در اصل برای استفاده خودروهای شخصی نیستند.
خودرو با موتور پایه گاز سوز بخریم یا بنزینی؟
خودروهای گاز سوز چقدر افت توان دارند؟
خودروهایی که در کارخانه با عنوان پایه گاز سوز تولید می‌شوند، سوخت اول آن‌ها گاز است و به همین خاطر مقاوم سازی بلوک سیلندر، سر سیلندر، تغییر در ساختار سیستم سوخت رسانی، سیستم جرقه، میل بادامک، سیستم خنک کاری، روغن کاری، جانمایی موتور، مخازن، کیت گازسوز و … به صورت اولیه و اصلی در هنگام تولید در کارخانه پیش بینی شده‌اند پس با خرید خودرو گازسوز به هیچ وجه متوجه افت توان ناچیز موتور در برابر بنزین نخواهید شد.
آیا خودرویی که قبلاً LPG سوز شده، هم اکنون می‌تواند از CNG نیز استفاده کند؟
خیر، زیرا این دو سوخت ماهیتی متفاوت دارند. ارزش حرارتی آن‌ها یکسان نبوده و جهت احتراق صحیح نیاز به درصد هوا به سوخت (Air-fuel ratio) متفاوتی دارند.
تفاوت دیگر این که فشار ذخیره‌سازیCNG به مراتب بالاتر از فشار مورد نیاز برای LPG است و به همین دلیل مخزن ذخیره‌ای که برای LPG طراحی و ساخته شده، مناسب CNG نیست. به عبارت خلاصه‌تر سیستم برق، مخزن، لوله کشی و رگولاتور گاز LPG و پُر کن آن با CNG کاملاً متفاوت است و باید به کل سیستمCNG را باز کرد و LPG را بست.
هزینه تعمیرات خودروهای گاز سوز بیشتر است یا هزینه‌ای که بابت سوزاندن بنزین باید پرداخت؟
خودروهایی که سوخت اولشان بنزین است و موتور هم بر همین مبنا طراحی شده است با تغییر نوع سوخت به گاز، چون گاز قدرت انفجاری بیشتری دارد و خشک است، به مرور زمان به پیستون‌ها، سر سیلندر و سوپاپ‌ها آسیب‌های جدی وارد می‌کند و حقیقتاً انگار گاز سوز نکردن ماشین و پرداختن پول بنزین لیتری هزار تومان، به احتمال زیاد به صرفه‌تر است.
نصب کیت مخصوص و تبدیل خودرو به CNG سوز چقدر زمان می‌برد ؟
انجام این تبدیل تقریباً 2 ساعت زمان می‌برد، اما افزایش روزافزون تقاضا برای انجام این تغییرات می‌تواند به واسطه ازدحام باعث طولانی‌تر شدن زمان انتظار مشتری شود .
