بررسی تخصصی انواع تانک T90 ساخت کشور روسیه

تانک T90 موضوعی که در این مطلب به معرفی یکی از قدرتمند ترین و خشن ترین تانک های کشور روسیه پرداخته ایم و از نحوه شکل گیری و امکانات آن صحبت کرده ایم.با Motoroil همراه باشید.

تانک‌های روسی مدت‌هاست با مدل‌های مختلف مهمان کشور ما هستند و حتی امروزه به دست متخصصین کشورمان در صنایع دفاع و سپاه، به فنّاوری بروز مجهز شده‌اند و یکی از ارکان ستون فقرات نیروی زمینی کشورمان را تشکیل می‌دهند.

 همین امر ما را بر آن داشت تا در این گفتار به معرفی تاریخچه، توانایی‌ها و مشخصات فنی این خون آشام که ممکن است در روزگاری نه چندان مهمان زرادخانه های کشورمان شود، که حتی چندین عراده از آن به جنگ سوریه هم فرستاده شده است بپردازیم.

خواستگاه تانک T90

هر چند در 8 سال جنگ تحمیلی بین ایران و عراق، ارتش تا دندان مسلح رژیم بعث با تانک‌هایی نظیر T62 و خصوصاً T72 در جولانگاه آتش و خون حسابی خوش درخشیدند و نسبت به تانک‌های ساخت کشورهای غربی ارتش ایران عملکرد قابل توجهی داشتند، اما جنگ اول خلیج فارس شکست بزرگی را برای این زره پوش روسی به ارمغان آورد.

تانک‌های غربی نظیر چلنجر و آبرامز 1 در این جنگ اجازه خود نمایی به تانک‌های T72 عراقی ندادند و همین امر اتحادیه جماهیر شوروی بعد از فروپاشی را بر آن داشت تا چاره‌ای برای عقب نماندن از تکنولوژی نظامی غربی، خصوصاً در اواخر دوران جنگ سرد برای ارتش روسیه بی اندیشد.

شرکت Nizhny سازنده تانک ناکام T72

شرکت Nizhny سازنده تانک ناکام T72 از سوی دولت روسیه مأمور ساخت تانک جدیدی برای رقابت با تانک‌های غربی شد.
بر همین اساس تانک T72 B با زره کنتاکت ۵ ولی با سامانه کنترل آتش پیچیده‌تر تانک T80 U توسط این شرکت ساخته و سپس برای آن نام T72 BU در نظر گرفته شد.

اما برای توسعه اقتصادی و از بین بردن خاطره بد عملکرد T72، نام T90 برای آن انتخاب شد. سرانجام حاصل کار طراحان چیره دست روسی یعنی کارتسف و وندیکتوف در سال 1995 با ارزش تقریبی 4.5 میلیون دلار تحویل نیروی زمینی روسیه شد.

سلاح و قدرت آتش

در بین سایر تانک‌های ساخت شوروی سابق، این تانک با داشتن سیستم بارگذاری چرخ و فلکی،انقلابی در بارگذاری توپ‌های اصلی تانک‌های روسی به پا کرد.

این سیستم در ابتدای امر به علت داشتن زره سبک با مقامت کمِ تانک، بسیار مشکل ساز بود چون به محض ورود آتش دشمن، مهمات داخل خشاب آتش می‌گرفت و در نهایت مشکلات زیادی را برای خدمه تانک به وجود می‌آورد.

با افزایش ضخامت زره که به معرفی آن می‌پردازیم کارایی این سیستم به خوبی آشکار شد، چون قادر بود تا 22 گلوله درون خود جای دهد و تا 8 گلوله بر دقیقه را لود و آماده آتش کند. هر چند با این همه هنوز هم در برابر سیستم دستی بار گذاری گلوله تانک‌های آبرامز و لئوپارد 2 با 13 گلوله در دقیقه حرفی برای گفتن ندارد، اما باز هم برای تانک‌های روسی یک قدم رو به جلو به حساب می‌آید.

سلاح اصلی این تانک یک توپ بدون خان 125 میلی متری 2E 46 M5 هست که نمونه بروز رسانی شده توپ 2E 46 به شمار می رود و بر روی مدل‌های صادراتی این تانک با کد E و S قرار می‌گیرد.

گلوله 3B M44 M قابلیت شلیک تانک T90

یکی از مهمات قابل توجهی که سلاح اصلی این تانک قابلیت شلیک آن را دارد، گلوله 3B M44 M است. این گلوله می‌تواند در فاصله 2000 متری از هدف شلیک شود و تا 650 میلی متر در زره قائم نفوذ کند و سرعتی بالغ بر 1750 متر بر ثانیه داشته باشد. هم چنین گلوله هدایت لیزری نیمه خودکار 9M 119 M نیز با برد 5000 متر با توان نفوذی 900 میلی متر در زره قائم نیز، از سلاح اصلی این خون آشام روسی قابل شلیک است.

T90 مانند تمامی تانک‌های روسی دارای یک مسلسل ۷٫۶۲ میلی متری هماهنگ با توپ اصلی با ۷۰۰۰ گلوله، و یک مسلسل ۱۲٫۷ میلی متری سنگین بر روی برجک بالای سر فرمانده با توان هدایت از درون تانک با ۳۰۰ گلوله و برد ۲ کیلومتر است.

چشم‌های خون آشام

این تانک مجهز به دو نور افکن با توانایی ایجاد پرتو فروسرخ با فرکانس بالا است. مکانیسم این سیستم بدین شکل است که در هنگام هدف قرار داده شدن تانک توسط موشک‌های گرما یاب و هدایت لیزری دشمن، این سیستم دیده سامانه پرتاب موشک با موشک پرتاب شده را قطع کرده و باعث خطا رفتن موشک لانچ شده می‌شود.

این سیستم به خوبی قادر به منحرف کردن موشک‌های پرتاب شده از روبروی تانک است و در برابر موشک‌های ضد تانک پرتاب شده از اطراف نیز عملکرد خوبی دارد، به حدی که به گفته کارشناسان روسی قادر است تا به صورت هم زمان 4 موشک شلیک شده را منحرف کند و به همین خاطر این زره پوش با چشمانی سرخ، به خون آشام معروف شده است.

تجهیزات تانک T90

این تانک مجهز به چهار سامانه هشدار دهنده لیزری است که تمامی اطراف تانک را پوشش داده و در صورت بروز خطر با پرتاب نارنجک‌های لیزری جهت گمراه کردن سلاح‌های اپتیکی، واکنش نشان می‌دهد.

تانک T90 علاوه بر مجهز بودن به برترین فیلترهای دنیا جهت مهار کردن هر گونه سلاح‌های شیمیایی، مجهز به سامانه دیگری است که هنوز عملیاتی نشده ولی عملکرد آن در نوع خوب جالب و البته با قیمت 1 میلیون دلار بسیار گران است.

نام این سامانه آرنا است. این سیستم از چندین بسته انفجاری بزرگ هم رنگ با بدنه تشکیل شده است که در صورت شناسایی هر گونه خطر و موشک‌های ضد تانک توسط رادارهای بسیار پیشرفته درون اتاقک، بسته‌های انفجاری را به سرعت به سمت موشک پرتاب کرده و با منفجر شدن در هوا و قبل از رسیدن موشک به تانک باعث خنثی شدن و یا خطا رفتن موشک می‌شود.

زره و لایه‌های محافظتی تانک T90

این تانک مجهز به جدیدترین تکنولوژی کشور روسیه، در دانش ساخت زره فولادی و کامپوزیتی است.
T90 مجهز به زره دو لایه است که جنس لایه داخلی آن از فولاد بسیار مقاوم در اطراف، و کامپوزیت با زاویه 35 درجه در جلو ساخته شده است. لایه دوم، نمونه از نو ساخته شده زره واکنش دهنده کنتاکت 1 است. نام این زره که لایه بیرونی تانک را تشکیل می‌دهد کنتاکت 5 است و قادر است تا 710 میلی متر در برابر سلاح‌های انرژی جنبشی مقاومت کند.

یکی از خطراتی که همواره هر تانک گران قیمتی را تحدید می‌کند سلاح‌های دوش پرتاب ضد زره است. به همین منظور زره‌هایی با این فناوری ساخته شده‌اند که قبل از برخورد موشک با تانک و با تماس اولیه با زره بیرونی منفجر شده تا هم از ورود موشک به داخل کپسول کابین جلوگیری کند و هم موج ناشی از انفجار را دفع کند.

این تانک در اطراف، جلو و روی برجک از این زره که همرنگ بدنه است استفاده می‌کند تا از جان 3 خدمه و مهمات داخل برجک محافظت کند.
در سال ۱۹۹۹ در جنگ چچن یک دستگاه T90 A مورد اصابت هفت راکت RPG قرار گرفت، اما با این وجود به فعالیت خود ادامه داده از صحنه نبرد خارج نشد. مقامات دفاعی روسیه نتیجه گرفتند که این تانک بهترین تانک روسی از نظر قدرت حفاظتی است، به خصوص در صورتی که سیستم‌های حفاظتی اشتورا و آرنا در آن استفاده شده باشد.

پیشنهاد سردبیر:تا چه حد با کامیون های نظامی و تانک بر آشنا هستید؟

هم چنین جالب است بدانید ایالات متحده از طریق آلمان شرقی به این زره دسترسی پیدا کرد و با آزمایش‌های اولیه دریافت که گلوله‌های پرتابی از آبرامز 1 با نام M892 A1 توان نفوذ به این زره را ندارند و به همین منظور دست به توسعه گلوله‌های پرتابی از پرچم دار تانک‌های غربی زد که منجر به تولید گلوله‌های M892 A2 شد.

مشخصات فنی تانک T90

این تانک 47 تنی که تا کنون بیش از 1600 عراده از آن ساخته شده است در نسخه صادراتی مجهز به یک پیشرانه 12 سیلندر دیزلی با قدرت 800 و 1000 اسب بخار است که در نسخه ویژه صادراتی، قدرت این پیشرانه با نام V92 به 1250 اسب بخار می‌رسد.

یکی از بزرگ‌ترین قابلیت‌های این تانک سیستم اگزوز سرد آن است که با مجهز شدن به یک توربو شارژر در انتهای تانک این سیستم اجازه داغ شدن به اگزوز را نداده تا با این عمل، تانک و خدمه از دید دوربین‌های حرارتی دشمن در امان بمانند.

زره پوش روسی قادر است با یک بار سوخت گیری کامل و 1600 لیتر البته با احتساب مخازن خارجی، 700 کیلومتر را بدون وقفه و با بیشینه سرعت 75 کیلومتر در ساعت طی کند.

هم چنین این تانک قادر است از شیب 35 درصد عبور کند و به تنهایی تا ارتفاع 2.1 متر به درون آب نفوذ کند که این عدد با جاسازی یک لوله تنفس برای پیشرانه تانک تا 4.7 متر می‌رسد.

نتیجه گیری

این تانک T90 گرچه از اطراف در برابر آتش توپ خانه حریف آسیب پذیر نشان داده است و برای روسیه تا ساخته و پرداخته شدن تانک T99 یک تانک موقت به حساب می‌آید، اما تا کنون بیش از 1600 عراده از آن به فروش رسیده است که سهم روسیه 1000 عراده و کشورهای الجزایر، آذربایجان، ترکمنستان و هند 600 عراده بوده است.

لازم به ذکر است نمونه صادراتی به کشور هند همراه با انتقال تکنولوژی و فناوری آن با هزینه تقریبی 800 میلیون دلار بوده است و مجهز به سامانه‌های دید در شب ساخت فرانسه و سایر آپشن هایی است که حتی در نمونه‌های روسی دیده نمی‌شوند.

به هر روی خون آشام روسی برترین تانک ساخت روسیه در حال حاضر است و برای روبرویی با رقبای غربی هم چون چلنجر، آبرامز، لئوپارد و … طراحی شده است. هر چند روی کاغذ ممکن است ضعف‌های نسبت به این حریفان داشته باشد اما در عمل و میدان جنگ برتری‌های چشمگیری هم نسبت به آن‌ها خواهد داشت.